Πρόκειται για ένα περίπατο που κάνω σχεδόν δυο φορές την εβδομάδα, σχεδόν αναγκαστικά, μιας και ο δρόμος της Πανεπιστημίου με οδηγεί από το σπίτι στην κεντρική αγορά της πόλης, την Ερμού και πιο κάτω στο παζάρι του Μοναστηρακίου. Όταν ερχόμουν μικρότερος στην Αθήνα και περνούσα από αυτά τα τρία νεοκλασικά κτίρια, είχα την εντύπωση πως ήταν χτισμένα ήδη από την εποχή του Περικλή και πως στα σκαλιά τους εκφώνησε του πύρινους λόγους του ο Δημοσθένης και κάθισε για να ξαποστάσει από τους καθημερινούς περιπάτους του ο Σωκράτης.
Πίστευα επίσης πως η Αθήνα λογικά θα έπρεπε να είναι κατάφυτη από τέτοιου είδους κτίρια. Μπορεί να μην τα έβλεπα, αλλά σίγουρα υπήρχαν απλώς δεν περνούσαμε από τις σωστές οδούς. Αργότερα βέβαια μεγάλωσα, εγκαταστάθηκα στην γη των Αθηνών και ήρθα αντιμέτωπος με την σκληρή πραγματικότητα: έμαθα να επιβιώνω και γω ως άλλος μικροαστός ανάμεσα στους πολύβοους δρόμους με τα στενά πεζοδρόμια και τα μεγάλα άνευ αισθητικής γυάλινα κτίρια εύρωστων οικονομικά επιχειρηματιών των βορείων προαστίων. Όσο για τα μέρη του αρχαίου δήμου των Αθηναίων, είναι προσιτά στους τουρίστες ακόμα όμως δυστυχώς δεν μπόρεσαν να ενσωματωθούν αρμονικά στην καθημερινότητα των κατοίκων της πόλης της Παλλάδας.
Όπως και να χει, η νεοκλασική τριλογία παρά τις επιθέσεις που έχει δεχτεί από τη μια από γνωστούς-άγνωστους κατά φαντασία και κατ' επίφαση αναρχικούς και από την άλλη από την εγκληματική αδιαφορία των εκάστοτε δημοτικών αρχών, αντέχει ακόμα και προσδίδει στον καθημερινό μας περίπατο μια αίσθηση απλωσιάς και οξυγόνου σπάζοντας την μονοτονία των συνεχόμενων πυκνοκατοικημένων πολυκατοικιών.
Ιστορικά στοιχεία
Η νεοκλασική τριλογία περιλαμβάνει (όπως υποδηλώνει και το όνομά της) τρία κτίρια: ερχόμενοι από την Πλατεία Συντάγματος συναντάμε στο δεξί μας χέρι αρχικά την Ακαδημία Αθηνών, έπειτα το Πανεπιστήμιο Αθηνών και τέλος την Εθνική Βιβλιοθήκη. Απέναντι από την τριλογία μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου και Σταδίου βρίσκεται η πλατεία Κοραή.
Η Ακαδημία
Η Ακαδημία Αθηνών είναι έργο του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Χτίστηκε σε δυο φάσεις: από το 1859 μέχρι το 1863 και από το 1868 μέχρι το 1885 οπότε και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του (επί πρωθυπουργίας Χαρίλαου Τρικούπη). Ο Χάνσεν ασχολούνταν με τις εργασίες μέχρι το 1861 οπότε και το έργο ανέλαβε ο Τσίλλερ. Κύριος χρηματοδότης του έργου υπήρξε η οικογένεια του Βαρώνου Σίμωνα Σίνα ο οποίος υπήρξε πρέσβης της Ελλάδας στο Μόναχο, την Βιέννη και το Βερολίνο. Το όνομά του έχει δοθεί στην κάθετη οδό της Πανεπιστημίου, πλαγίως της Ακαδημίας.
Κύριο υλικό κατασκευής υπήρξε το μάρμαρο ενώ στην είσοδο του κτιρίου βρίσκουμε στοιχεία από την ανατολική πλευρά του Ερεχθείου στον βράχο της Ακρόπολης. Δίπλα από τα σκαλοπάτια της εισόδου υπάρχουν τα αγάλματα του Σωκράτη και του Πλάτωνα ενώ στην κορυφή της εισόδου βρίσκεται το αέτωμα που απεικονίζει την γέννηση της θεάς Αθηνάς (προστάτιδας των τεχνών και των γραμμάτων). Στις πλευρές του κτιρίου υπάρχουν έξι μικρά αετώματα (έργα του Franz Melnitzki) που απεικονίζουν την θεά Αθηνά να προσφέρει τις Τέχνες και τις Επιστήμες στους αγαπημένους της Αθηναίους. Δεξιά και αριστερά της εισόδου βρίσκονται δυο μεγάλοι κίονες πάνω στους οποίους υπάρχουν τα αγάλματα του θεού Απόλλωνα και της θεάς Αθηνάς (και τα δυο έργα του γλύπτη Λεωνίδα). Τέλος, γύρω από την είσοδο υπάρχουν προτομές και άλλων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων καθώς και η προτομή του δωρητή του έργου Σίμωνα Σίνα.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών είναι έργο του Δανού αρχιτέκτονα Κρίστιαν Χάνσεν. Το κτίριο άρχισε την λειτουργία του το 1841. Πριν την κατασκευή του συγκεκριμένου κτιρίου, τα μαθήματα του "Οθωνιανού Πανεπιστημίου" (έτσι ονομαζόταν αρχικώς το "Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών") λάμβαναν χώρα στο σπίτι του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη, στην βορειοανατολική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης. Αξίζει να σημειώσουμε πως το συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο υπήρξε το πρώτο στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος αλλά και σε όλη την βαλκανική χερσόνησο.
Το Πανεπιστήμιο αποτελείται από μια σειρά κτιρίων που σχηματίζουν το γράμμα Τ. Υπάρχουν δυο συμμετρικές αυλές ενώ την είσοδο κοσμούν κολώνες Ιωνικού ρυθμού. Οι βάσεις και τα κιονόκρανα τους είναι πιστά αντίγραφα των αντίστοιχων μερών των Προπυλαίων της Ακροπόλεως. Αριστερά της εισόδου βρίσκεται το άγαλμα του μεγαλύτερου Έλληνα επαναστάτη, του Ρήγα Φεραίου από το Βελεστίνο, έργο του Ιωάννη Κόσσου και στα δεξιά της εισόδου εκείνο του Πατριάρχη Γρηγορίου του 5ου (άκρως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα) έργο του Γεώργιου Φυτάλη, ενώ στην αυλή μπροστά από την είσοδο βρίσκονται δυο πανομοιότυπα συντριβάνια καθώς και τα αγάλματα του Αδαμάντιου Κοραή και του Ιωάννη Καποδίστρια σε καθιστή στάση. Το άγαλμα του Κοραή, πρωτεργάτη του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, φιλοτέχνησε το 1875 ο Γ. Βρούτος και εκείνο του πρώτου Έλληνα Κυβερνήτη δολοφονημένου από τα κοτζαμπάσικα συμφέροντα, ο Γεώργιος Μπονάνος το 1928. Στην αυλή υπάρχει επίσης και το άγαλμα του Άγγλου πρωθυπουργού Γλάδστων, επί της Πρωθυπουργίας του οποίου τα Επτάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Έχουμε μια τάση στην Ελλάδα να στήνουμε αγάλματα σε αυτούς πους μας δυναστεύουν μιας και πολύ συμπατριώτες μας δυσκολεύονται να αποτινάξουν από πάνω τους τις συνήθειες του ραγιά. Ήταν τα συμφέροντα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας που εξυπηρετούσε ο Γλάδστων όταν έβαζε την υπογραφή του για την (ιστορικά και γεωγραφικά αυτονόητη) ένωση εφτά νησιών με αμιγώς ελληνικό πληθυσμό με το κυρίως ελληνικό κράτος.
Εθνική Βιβλιοθήκη
Το πλήρες όνομα της είναι Βαλλειάνειος Εθνική Βιβλιοθήκη και προέρχεται από το όνομα του δωρητή του έργου (στο οποίο συνέδραμε και το ελληνικό Δημόσιο) Παναγή Βαλλιάνου, ομογενή από την Ρωσία. Το άγαλμα του Βαλλιάνου βρίσκεται ακριβώς έξω από την είσοδο της τριλογίας. Και αυτό το κτίριο της νεοκλασικής τριλογίας χτίστηκε πάνω στα σχέδια του Δανού Θεόφιλου Χάνσεν ο οποίος ωστόσο δεν πρόλαβε να δει το δημιούργημά του ολοκληρωμένο. Η Βιβλιοθήκη παραδόθηκε υπό την επίβλεψη του Ερννέστου Τσίλλερ (όπως και της Ακαδημίας) το 1902.
Το κτίριο αποτελείται από τρία συμπαγή τμήματα. Στο κεντρικό τμήμα βρίσκεται το αναγνωστήριο το οποίο στεγάζεται με μια γυάλινη οροφή. Η είσοδος της Βιβλιοθήκης είναι ένα πρόστυλο δωρικού ρυθμού που κατασκευάστηκε έχοντας ως πρότυπο τον αρχαίο ναό του θεού Ήφαιστου στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών. Οι σκάλες που οδηγούν στην είσοδο, είναι αναγεννησιακού ρυθμού.
Συνοψίζοντας - προσωπικές εντυπώσεις
Πρόκειται για τρία κτίρια που σπάνε την μονοτονία του κέντρου των Αθηνών. Σου δίνουν την αίσθηση πως περπατάς σε μια διαφορετική Αθήνα, μια αλλοτινή Αθήνα που χάθηκε κάπου μέσα στις βαριές μνήμες του 20ου αιώνα. Αν βρεθείτε στην πρωτεύουσα μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τη νεοκλασική τριλογία. Συνομιλήστε με τους ανδριάντες του Ρήγα και του Κοραή, μπείτε στη Βιβλιοθήκη και αφεθείτε στον πλούτο των παρεχόμενων γνώσεων, καμαρώστε τους ιωνικούς κίονες της Ακαδημίας, φάτε κουλούρι από τους πωλητές που βρίσκονται στην αυλή του Πανεπιστημίου, χαζέψτε τα διάφορα είδη που πουλούν οι μετανάστες στο πεζοδρόμιο, απολαύστε τον καφέ σας στην πλατεία Κοραή...
Ή απλώς, καθίστε στα σκαλοπάτια του Πανεπιστημίου και αφεθείτε στην πολύβουη ραστώνη της πόλης...
Πως θα πάμε
Φτάνουμε εύκολα με τα πόδια από την πλατεία Ομόνοιας ή την πλατεία Συντάγματος. Εξυπηρετεί και γραμμή μετρό (η κόκκινη - στάση: Πανεπιστήμιο). Επίσης εξυπηρετούν πολλά λεωφορεία μιας και η Ακαδημία αποτελεί την αφετηρία - τέρμα πολλών λεωφορειακών γραμμών.
Φωτογραφίες από την Ακαδημία εδώ
Πίστευα επίσης πως η Αθήνα λογικά θα έπρεπε να είναι κατάφυτη από τέτοιου είδους κτίρια. Μπορεί να μην τα έβλεπα, αλλά σίγουρα υπήρχαν απλώς δεν περνούσαμε από τις σωστές οδούς. Αργότερα βέβαια μεγάλωσα, εγκαταστάθηκα στην γη των Αθηνών και ήρθα αντιμέτωπος με την σκληρή πραγματικότητα: έμαθα να επιβιώνω και γω ως άλλος μικροαστός ανάμεσα στους πολύβοους δρόμους με τα στενά πεζοδρόμια και τα μεγάλα άνευ αισθητικής γυάλινα κτίρια εύρωστων οικονομικά επιχειρηματιών των βορείων προαστίων. Όσο για τα μέρη του αρχαίου δήμου των Αθηναίων, είναι προσιτά στους τουρίστες ακόμα όμως δυστυχώς δεν μπόρεσαν να ενσωματωθούν αρμονικά στην καθημερινότητα των κατοίκων της πόλης της Παλλάδας.
Όπως και να χει, η νεοκλασική τριλογία παρά τις επιθέσεις που έχει δεχτεί από τη μια από γνωστούς-άγνωστους κατά φαντασία και κατ' επίφαση αναρχικούς και από την άλλη από την εγκληματική αδιαφορία των εκάστοτε δημοτικών αρχών, αντέχει ακόμα και προσδίδει στον καθημερινό μας περίπατο μια αίσθηση απλωσιάς και οξυγόνου σπάζοντας την μονοτονία των συνεχόμενων πυκνοκατοικημένων πολυκατοικιών.
Ιστορικά στοιχεία
Η νεοκλασική τριλογία περιλαμβάνει (όπως υποδηλώνει και το όνομά της) τρία κτίρια: ερχόμενοι από την Πλατεία Συντάγματος συναντάμε στο δεξί μας χέρι αρχικά την Ακαδημία Αθηνών, έπειτα το Πανεπιστήμιο Αθηνών και τέλος την Εθνική Βιβλιοθήκη. Απέναντι από την τριλογία μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου και Σταδίου βρίσκεται η πλατεία Κοραή.
Η Ακαδημία
Η Ακαδημία Αθηνών είναι έργο του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Χτίστηκε σε δυο φάσεις: από το 1859 μέχρι το 1863 και από το 1868 μέχρι το 1885 οπότε και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του (επί πρωθυπουργίας Χαρίλαου Τρικούπη). Ο Χάνσεν ασχολούνταν με τις εργασίες μέχρι το 1861 οπότε και το έργο ανέλαβε ο Τσίλλερ. Κύριος χρηματοδότης του έργου υπήρξε η οικογένεια του Βαρώνου Σίμωνα Σίνα ο οποίος υπήρξε πρέσβης της Ελλάδας στο Μόναχο, την Βιέννη και το Βερολίνο. Το όνομά του έχει δοθεί στην κάθετη οδό της Πανεπιστημίου, πλαγίως της Ακαδημίας.
Κύριο υλικό κατασκευής υπήρξε το μάρμαρο ενώ στην είσοδο του κτιρίου βρίσκουμε στοιχεία από την ανατολική πλευρά του Ερεχθείου στον βράχο της Ακρόπολης. Δίπλα από τα σκαλοπάτια της εισόδου υπάρχουν τα αγάλματα του Σωκράτη και του Πλάτωνα ενώ στην κορυφή της εισόδου βρίσκεται το αέτωμα που απεικονίζει την γέννηση της θεάς Αθηνάς (προστάτιδας των τεχνών και των γραμμάτων). Στις πλευρές του κτιρίου υπάρχουν έξι μικρά αετώματα (έργα του Franz Melnitzki) που απεικονίζουν την θεά Αθηνά να προσφέρει τις Τέχνες και τις Επιστήμες στους αγαπημένους της Αθηναίους. Δεξιά και αριστερά της εισόδου βρίσκονται δυο μεγάλοι κίονες πάνω στους οποίους υπάρχουν τα αγάλματα του θεού Απόλλωνα και της θεάς Αθηνάς (και τα δυο έργα του γλύπτη Λεωνίδα). Τέλος, γύρω από την είσοδο υπάρχουν προτομές και άλλων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων καθώς και η προτομή του δωρητή του έργου Σίμωνα Σίνα.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών είναι έργο του Δανού αρχιτέκτονα Κρίστιαν Χάνσεν. Το κτίριο άρχισε την λειτουργία του το 1841. Πριν την κατασκευή του συγκεκριμένου κτιρίου, τα μαθήματα του "Οθωνιανού Πανεπιστημίου" (έτσι ονομαζόταν αρχικώς το "Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών") λάμβαναν χώρα στο σπίτι του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη, στην βορειοανατολική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης. Αξίζει να σημειώσουμε πως το συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο υπήρξε το πρώτο στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος αλλά και σε όλη την βαλκανική χερσόνησο.
Το Πανεπιστήμιο αποτελείται από μια σειρά κτιρίων που σχηματίζουν το γράμμα Τ. Υπάρχουν δυο συμμετρικές αυλές ενώ την είσοδο κοσμούν κολώνες Ιωνικού ρυθμού. Οι βάσεις και τα κιονόκρανα τους είναι πιστά αντίγραφα των αντίστοιχων μερών των Προπυλαίων της Ακροπόλεως. Αριστερά της εισόδου βρίσκεται το άγαλμα του μεγαλύτερου Έλληνα επαναστάτη, του Ρήγα Φεραίου από το Βελεστίνο, έργο του Ιωάννη Κόσσου και στα δεξιά της εισόδου εκείνο του Πατριάρχη Γρηγορίου του 5ου (άκρως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα) έργο του Γεώργιου Φυτάλη, ενώ στην αυλή μπροστά από την είσοδο βρίσκονται δυο πανομοιότυπα συντριβάνια καθώς και τα αγάλματα του Αδαμάντιου Κοραή και του Ιωάννη Καποδίστρια σε καθιστή στάση. Το άγαλμα του Κοραή, πρωτεργάτη του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, φιλοτέχνησε το 1875 ο Γ. Βρούτος και εκείνο του πρώτου Έλληνα Κυβερνήτη δολοφονημένου από τα κοτζαμπάσικα συμφέροντα, ο Γεώργιος Μπονάνος το 1928. Στην αυλή υπάρχει επίσης και το άγαλμα του Άγγλου πρωθυπουργού Γλάδστων, επί της Πρωθυπουργίας του οποίου τα Επτάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Έχουμε μια τάση στην Ελλάδα να στήνουμε αγάλματα σε αυτούς πους μας δυναστεύουν μιας και πολύ συμπατριώτες μας δυσκολεύονται να αποτινάξουν από πάνω τους τις συνήθειες του ραγιά. Ήταν τα συμφέροντα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας που εξυπηρετούσε ο Γλάδστων όταν έβαζε την υπογραφή του για την (ιστορικά και γεωγραφικά αυτονόητη) ένωση εφτά νησιών με αμιγώς ελληνικό πληθυσμό με το κυρίως ελληνικό κράτος.
Εθνική Βιβλιοθήκη
Το πλήρες όνομα της είναι Βαλλειάνειος Εθνική Βιβλιοθήκη και προέρχεται από το όνομα του δωρητή του έργου (στο οποίο συνέδραμε και το ελληνικό Δημόσιο) Παναγή Βαλλιάνου, ομογενή από την Ρωσία. Το άγαλμα του Βαλλιάνου βρίσκεται ακριβώς έξω από την είσοδο της τριλογίας. Και αυτό το κτίριο της νεοκλασικής τριλογίας χτίστηκε πάνω στα σχέδια του Δανού Θεόφιλου Χάνσεν ο οποίος ωστόσο δεν πρόλαβε να δει το δημιούργημά του ολοκληρωμένο. Η Βιβλιοθήκη παραδόθηκε υπό την επίβλεψη του Ερννέστου Τσίλλερ (όπως και της Ακαδημίας) το 1902.
Το κτίριο αποτελείται από τρία συμπαγή τμήματα. Στο κεντρικό τμήμα βρίσκεται το αναγνωστήριο το οποίο στεγάζεται με μια γυάλινη οροφή. Η είσοδος της Βιβλιοθήκης είναι ένα πρόστυλο δωρικού ρυθμού που κατασκευάστηκε έχοντας ως πρότυπο τον αρχαίο ναό του θεού Ήφαιστου στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών. Οι σκάλες που οδηγούν στην είσοδο, είναι αναγεννησιακού ρυθμού.
Συνοψίζοντας - προσωπικές εντυπώσεις
Πρόκειται για τρία κτίρια που σπάνε την μονοτονία του κέντρου των Αθηνών. Σου δίνουν την αίσθηση πως περπατάς σε μια διαφορετική Αθήνα, μια αλλοτινή Αθήνα που χάθηκε κάπου μέσα στις βαριές μνήμες του 20ου αιώνα. Αν βρεθείτε στην πρωτεύουσα μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τη νεοκλασική τριλογία. Συνομιλήστε με τους ανδριάντες του Ρήγα και του Κοραή, μπείτε στη Βιβλιοθήκη και αφεθείτε στον πλούτο των παρεχόμενων γνώσεων, καμαρώστε τους ιωνικούς κίονες της Ακαδημίας, φάτε κουλούρι από τους πωλητές που βρίσκονται στην αυλή του Πανεπιστημίου, χαζέψτε τα διάφορα είδη που πουλούν οι μετανάστες στο πεζοδρόμιο, απολαύστε τον καφέ σας στην πλατεία Κοραή...
Ή απλώς, καθίστε στα σκαλοπάτια του Πανεπιστημίου και αφεθείτε στην πολύβουη ραστώνη της πόλης...
Πως θα πάμε
Φτάνουμε εύκολα με τα πόδια από την πλατεία Ομόνοιας ή την πλατεία Συντάγματος. Εξυπηρετεί και γραμμή μετρό (η κόκκινη - στάση: Πανεπιστήμιο). Επίσης εξυπηρετούν πολλά λεωφορεία μιας και η Ακαδημία αποτελεί την αφετηρία - τέρμα πολλών λεωφορειακών γραμμών.
Φωτογραφίες από την Ακαδημία εδώ
Φωτογραφίες από το Πανεπιστήμιο εδώ
Φωτογραφίες από την Βιβλιοθήκη εδώ
Διαβάστε για την Ακαδημία Ι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ τα σχόλια σας να γράφονται με ελληνικούς χαρακτήρες και όχι με greeklish. Spams και υβριστικά σχόλια διαγράφονται άνευ προειδοποίησης. Ευχαριστώ.